خانه‌های تاریخی و پویای محله جویباره باید به سمت تأسیسات گردشگری برود
تاریخ انتشار: ۳ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۸۴۹۴۱
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: خانه‌های تاریخی محله جویباره که پویا و زنده است، با مشارکت مردم باید به سمت تأسیسات گردشگری برود و دراین زمینه میراث فرهنگی همکاری خواهد کرد.
علیرضا حبیبی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در حاشیه برنامه تلویزیونی «اصفهان من» اظهار کرد: حفاظت از بافت تاریخی نیاز به یک سری ضوابطی دارد که برای برخی محدود کننده است و تفسیر این ضوابط و قوانین حفاظت از فرهنگ، میراث تاریخی و شناسنامه هویتی گذشتگان از داشته‌ها، اتفاقات گذشته و تجربیات برای زندگی بهتر در آینده و انتقال به نسل آینده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: سیاست‌های میراث فرهنگی و شهرداری مجزا از هم نیست و یک سری ضوابط برای حفاظت از این بافت تدوین کردند که تلاش در زمینه حفظ ارزش‌های اسلامی است.
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان درباره تکلیف خانه‌های نیمه فرسوده در بافت تاریخی که ارزش ثبت ملی ندارند، تصریح کرد: ۱۸۸۰ اثر تاریخی ثبتی در اصفهان داریم که ۲۲۰ مورد آن شامل خانه‌های تاریخی است که یک سری دیگر از خانه‌های تاریخی ارزشمند در بافت تاریخی وجود دارند که هنوز ثبت میراث فرهنگی نشده‌اند.
حبیبی ادامه داد: برنامه اداره کل میراث فرهنگی و شهرداری این است که ارزش‌های بافت تاریخی این آثار به‌عنوان نماد شهرسازی و معماری اصیل ایرانی حفظ و به آیندگان منتقل شود که در این راستا بعضی از خانه‌های بافت تاریخی دارای هویت که ارزش ثبت دارند به مرور ثبت ملی می‌شوند.
وی گفت: تعداد کمی خانه در بافت تاریخی وجود دارد که ارزش حفاظت و نگهداری ندارند و با هماهنگی شهرداری از حیث خانه‌های ارزشمند جدا و به نحوی که به ضوابط بافت تاریخی آسیب نرسد، اجازه ساخت‌وساز دارند.
حبیبی در مورد خانه‌های خالی در محله جویباره اصفهان و تعیین تکلیف خانه‌های تاریخی این گذر گفت: محله جویباره از آن دسته بافت تاریخی ارزشمند اصفهان است که در آن گذر، معابر، میانگاه، خانه‌های قدیمی، گذرگاه، سابات ارزشمندی دارد که حفاظت از آن‌ها در دستور کار میراث فرهنگی است.
وی یادآور شد: برای حفظ این نقطه تاریخی باید فرهنگ‌سازی و مشارکت مردمی بیشتر شود و کاربری خانه‌هایی که پویایی و جریان دارد به سمت تأسیسات گردشگری برود.
آماری از تعداد واقعی گردشگران توریست به اصفهان نداریمسرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان بیان داشت: سبک زندگی و ذائقه مردم متفاوت شده است و تجربه زندگی گذشته برای آن‌ها جذابیت دارد و باید به سمت توسعه تجربه زندگی در گذشته پیش رفت.
حبیبی اضافه کرد: گردشگری یک پیام‌آور صلح و یک ابزار پیوند دهنده فرهنگ‌ها و ارتباط میان فرهنگی است که به دلیل جایگاه ویژه آن با مدیریت شهری به رشد گردشگر اضافه می‌کند.
وی در پاسخ به اینکه اصفهان چندمین مقصد گردشگری است، خاطرنشان کرد: حوزه گردشگری بسیار متنوع و متفاوت است و در واقع هر حوزه‌ای در گردشگری تأثیر می‌گذارد.
حبیبی اضافه کرد: آماری از تعداد واقعی گردشگران توریست به اصفهان نداریم، تعداد گردشگران توریست واقعی در اصفهان مشخص نیست، زیرا معاونت گردشگری اصفهان تنها دسترسی به آمار گردشگرانی که در محلهای مجوزدار اقامت دارند را دارد؛ در صورتی که بسیاری از گردشگران، خارج از این ضوابط در اصفهان اقامت دارند که آمار آن‌ها را برخی از نهادهای دیگر دارند.
وی در مورد برنامه اصفهان من گفت: این برنامه تلویزیونی از جمله برنامه‌هایی است که ارتباط خوبی بین شهروندان و صدا و سیما ایجاد کرده و به نوعی ارتباط دهنده سوالات مردم به مسئولان و پاسخگویی مسئولان به مردم است که بسیار ارزشمند و در توسعه پایدار زندگی شهری اثرگذار است.
کد خبر 722347منبع: ایمنا
کلیدواژه: علیرضا حبیبی اصفهان من اصفهان من شهر زندگی بافت تاریخی احیا بافت تاریخی بافت تاریخی شهر اصفهان مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری اصفهان شهرداری اصفهان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق اداره کل میراث فرهنگی خانه های تاریخی معاونت گردشگری محله جویباره بافت تاریخی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۸۴۹۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آرزوهای شیرین برای محلهای در دروازه تاریخ / «دروازه ری» در انتظار لباس نو
محله دروازه ری قم که خاستگاه ۱۲۸ شهید و بزرگانی همچون سردار موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی بوده، این روزها در انتظار پوشیدن لباسی نو بر تن کهنه و زخم خورده خویش است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، ری، تهران، ساوه، اصفهان، کاشان؛ از هر سوی که زائران برای تشرف به حرم مطهر بانوی کرامت قصد ورود به شهر قم را داشتند، باید از دروازه‌ای در باروی شهر وارد می‌شدند که به «دروازه ری» معروف بود.
دروازه ری که احتمالاً کهن‌ترین دروازه قم قبل از احداث جاده ناصری از مسیر علی‌آباد به قم و شاهراه ارتباطی شهر با ری و تهران محسوب می‌شده، تا سال ۱۳۲۱ هنوز پابرجا بوده است.
اگر در اسناد تاریخی که جست‌وجو کنید، المان هویتی دروازه ری را خواهید دید. یک بنای ساده و گنبدی که نشان از تاریخ پرفرازونشیب شهر قم دارد و کاروان‌های اهل دانش و زیارت در سفر به قم را به سمت این شهر راهنمایی می‌کرده است.
محله دروازه ری و نوبهار (چاله کاظم) پیش‌ازاین، مزرعه سعدآباد را در خود داشت و مقبره «خواجه اباصلت» از یاران امام رضا (ع) را در خود جای داده بود که هنوز هم وجود دارد.
از جمله ازدست‌رفته‌های محله دروازه ری می‌توان به «گذر ری» اشاره کرد که جایش در محله خالی است. این گذر سه یا چهارطاق چشمه‌ای داشته که به میدان کهنه و پامنار متصل می‌شده است. گفته می‌شود گذر حدود ۴۰ سال پیش تخریب شده و موجب شده است شکل و شمایل کنونی این محله چندان تاریخی و هویتی نباشد.
از پیشه‌های قدیم مردم این محل که در گذر هم نشانی داشت، می‌توان به نمک‌کوبی اشاره کرد. اهالی معاصر این محله هرچند آثاری از برج و باروی دروازه ندیده‌اند، اما زیبایی گذر و گاراژی که اتوبوس‌های راه پیموده از دشت مسیله به آن وارد می‌شد را به خاطر می‌آورند.
این محله تا سال‌ها در برزخی از دشت‌های سرسبز و باغات انگور و کوره‌های آجرپزی محلات مجاور قرار داشت، گویی دروازه‌ای میان بهشت و جهنم بود. در بیرون گذر هرچند شهر تا سال‌ها در حال تغییر و گذر از سنت به مدرنیسم بود، اما قطار مدرنیسم دیرتر و ناقص‌تر به دروازه ری رسید و غبار فرسودگی را بر تن این محله برجای گذاشت.
مهم‌ترین مشکل محله ناتمام ماندن خیابان و ترافیک ناشی از آن است که به تعبیر اهالی، محله را شبیه به مناطق جنگ‌زده کرده است. حداقل می‌شد از این بناهای تخریب شده به عنوان فضای عمومی استفاده کرد.
احمد اشعری، کارشناس حوزه شهرسازی از جمله کسانی است که روی مشکلات محله دروازه ری کار علمی انجام داده است و آن را از نظر گونه بافت‌شناسی «بافت ناکارآمد میانی» دسته‌بندی می‌کند.
به گفته وی، محله دروازه ری در خط مرزی بافت تاریخی ۳۰۰ هکتاری قم قرار دارد که در گذشته اراضی کشاورزی و کوره‌پز خانه بوده، اما از سال ۱۳۳۵ به تدریج سکونت در آن اتفاق افتاده است.
محله دروازه ری بر اساس سرشماری سال ۹۵ حدود ۱۴ هزار و ۷۰۰ نفر جمعیت دارد و چهار هزار خانواده در آن زندگی می‌کنند. ۲۵ درصد ساکنان محله دروازه ری، از اتباع هستند.
محور این محله در طرح تفصیلی، چهار طبقه دیده شده و قرار است انواع کاربری‌های خدماتی در آن لحاظ شود. این خیابان هم‌اکنون ۶۴ نوع فعالیت اقتصادی و خدماتی را در خود جای داده است و بخشی از این فعالیت‌ها نیز سازگاری مناسبی با محله ندارد.
این کارشناس حوزه شهرسازی معتقد است برای مرهم گذاشتن بر این زخم نیمه‌باز باید پروژه تملک خیابان دروازه ری را تکمیل کرد، اما در عین حال باید تلاش کنیم تا کارکرد محلی و انسجام اجتماعی در این محله حفظ شود.
اشعری با اشاره به وجود فضاهای بلاتکلیف در محله و در جریان تملک نیمه‌تمام بدنه خیابان، می‌گوید: با هزینه اندک می‌توان این فضاهای بلاتکلیف را به مکانی برای توقف اهالی تبدیل کرد.
وی با اشاره به وجود بعضی کاربری‌های ناسازگار در این محله عنوان می‌کند: با تملک چند پلاک می‌توان برای اهالی مسکن تولید و الگوی صحیح توسعه محله را تدوین کرد.
از جمله پیشنهادهای مشاور برای این محله، تملک آب‌انبار حاج رئیس به‌عنوان یک عنصر هویتیِ واقع در آن و اضافه کردن یک عنصر دروازه‌ای در محل طاق قدیم برای ارتقای هویت محلی بود که با پای‌کار نیامدن اداره کل میراث فرهنگی، معطل مانده است.
این کارشناس شهرسازی معتقد است یک سری از کاربری‌های ناکارآمد همچون مصالح‌فروشی و حمام متروکه در این محله باید برای تأمین خدمات عمومی به کار گرفته شود.
فرایند اجرایی شدن بازآفرینی محله دروازه ری تا امروز بدون تغییر در این تصمیم‌گیری پیگیری شده است، اوایل سال ۱۴۰۲ شهردار قم اعلام کرد که این پروژه در اولویت تملک با همان عرض ۱۸ متر است.
محمدحسین علی‌اکبری، مدیر منطقه یک شهرداری قم، مرداد سال گذشته در توضیح مشکلات و چالش‌های بازگشایی محله دروازه ری به ریزدانگی املاک این محله اشاره کرد که توافق با مالکان را دچار مخاطره می‌کند.
مساحت پایین املاک تجاری و کوچک بودن آن‌ها یکی دیگر از معضلات تملک در این پروژه است، چراکه این املاک وسیله امرارمعاش اهالی است، اما ارقام تملک به نحوی نیست که ملک تجاری دیگری جایگزین آن شود، از طرفی بسیاری از ملک‌ها جنوبی‌ساز یا به صورت مشاع است که فرایند تملک را دچار چالش می‌کند.
از طرفی به گفته این مسئول شهرداری قم، بخشی از این محله در بافت تاریخی قرار دارد و بهسازی آن نیازمند مشارکت سازمان میراث فرهنگی است.
با این همه تاکنون نزدیک به ۴۰ قطعه در محله دروازه ری تملک و تخریب شده و جدول‌گذاری و ساخت محور نیز در حال انجام است. گام بعدی احداث مرکز فرهنگی و فضای سبز کوچک این محله توسط شهرداری قم است که می‌تواند امید را به رگ‌های محله بازگرداند.
مدیر منطقه یک شهرداری قم در پاسخ به ابهاماتی درباره عرض محور دروازه ری، عرض ۱۸ متری را مصوبه طرح تفصیلی شهر قم می‌داند که با توجه به قرار گرفتن نیمی از محله در محدوده بافت تاریخی، شهرداری بر سر اجرای همین مقدار نیز با سازمان میراث فرهنگی دچار چالش است.
آذرماه سال ۱۴۰۲ بود که دفتر تسهیل‌گری محله دروازه ری تشکیل و در مسجد این محله جلسات با اهالی برگزار شد. مفهوم احداث دفتر تسهیل‌گری این است که بهسازی یک محله را تنها کالبدی نبینیم بلکه باید به مسائل اجتماعی و اقتصادی به‌صورت توأم با موضوعات کالبدی و عمرانی توجه کرد.
در روزهای اخیر تصاویری در فضای مجازی رد و بدل می‌شود که نشان دهنده ادامه تملک و تخریب بعضی املاک در مسیر خیابان ۱۸ متری این محله است.
نقش ویژه محله دروازه ری در روزهای دفاع مقدس و تقدیم ۱۲۸ شهید به کشور، حضور مشاهیری همچون امیر موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی و وجود جمع بزرگی از ایثارگران انقلاب اسلامی و جنگ از نقاط قوت و سرمایه‌های اجتماعی این محله است که می‌توان با پررنگ کردن این نقش، به بهبود مشارکت اجتماعی برای حل معضلات آن کمک کرد؛ مسجد فعال و اهالی دغدغه‌مند که روزهای بهتری برای محله‌شان آرزو می‌کنند، از سرمایه‌های ارزشمند این محله است.
یکی دیگر از سرمایه‌ها و دارایی‌های محله، تنوع قومیت‌ها و ملیت‌ها است که می‌تواند فرصت تلقی شود. شبکه خویشاوندی، مهارت‌های فنی، همچنین وجود عناصری همچون آب‌انبار و مسجد از دیگر سرمایه‌های محله است.
پای صحبت قدیمی‌ها که بنشینی، خاطرات جالبی از روزگار گذشته محله دروازه ری دارند. از گاراژی که محل تردد مسافران به قم بود و روستانشینان و عشایر کلکو از دشت مسیله به آن می‌رسیدند. از پرده‌خوانان و پهلوانان که هرازگاهی بساط خود را در میانه محله به پا می‌کردند و بوی نان سنگک تازه و دود کبابی که زیرگذر به مشام می‌رسید.
شاید امروز بخشی از این خاطرات دیگر رنگ‌باخته باشد، اما می‌توان دروازه ری را طوری بازسازی کرد که اصالتش به یادگار بماند و اهالی‌اش همچنان پایبند این محله باشند.
کد خبر 746803
دانشجویان سال سوم دانشگاهها، بورسیه دانشگاه فرهنگیان می‌شوند